W tradycyjnym lecznictwie Słowian zastosowanie miały głównie zioła. Liście i kwiaty lipy zajmowały wśród nich czołowe miejsce. W późniejszych wiekach to się nie zmieniło. Zielarki i panny apteczkowe robiły z nich syropy, miody, nalewki nieodzowne w zimowych przypadłościach.
Tu mała dygresja. Wbrew oficjalnej narracji medycyna Słowian istniała. Ten zorganizowany system, oparty był obserwacji natury, cyklach pór roku, energetycznych żywiołach. Człowiek jak część otaczającej przyrody podlegał prawom natury w ujęciu materialnym i duchowym.
Lipa u Słowian
Dzięki rozmaitym pożytkom jakie dawały drzewa, plemiona słowiańskie otaczały je szczególną czcią.
W kulturze słowiańskiej Lipa [tilia] była świętym drzewem. Symbolizowała łagodność, płodność i harmonię. Chroniła ludzi przed piorunami i złymi duchami. Gdy pobierała się para z sąsiedztwa, na miedzy sadzono lipę by panowała zgoda między rodzinami.
Pośrodku każdej osady sadzono lipę jako centrum życia społecznego. Pod koronami rozłożystych lip odbywały się zebrania, sądy, narady wojenne i negocjacje pokojowe. Zawierano małżeństwa, proszono o urodzaj i rozwiązanie spraw trudnych. Stare tradycje uświęciło później chrześcijaństwo wieszając na lipach przydrożne kapliczki. Od lip pochodzi nazwa miesiąca lipiec i nazwy wielu miejscowości.
Kwiaty lipy
Od połowy czerwca na rozłożystych gałęziach, ogromnych długowiecznych drzew pojawiają się delikatnie pachnące kwiaty. Z nich pszczoły zbierają nektar i wytwarzają miód lipowy – najsmaczniejszy i najzdrowszy.
Kwiaty lipy zbieramy, kiedy część z nich jest jeszcze w pączkach. Ręcznie obrywamy całe kwiatostany o naturalnej barwie, bez plam wraz z szypułką. Suszymy rozłożone cienkimi warstwami w ciepłym, przewiewnym, zacienionym miejscu.
W tradycyjnym zielarstwie
Kwiaty lipy używano w leczeniu gorączki, przeziębień, lęków i zaburzeń nerwowych. Napary pomagały na rozstrój żołądka, wymioty będące skutkiem stresu i niepokoju, nawet w epilepsji
Profil energetyczny:
Smak: słodki, cierpki
Energetyka chłodzi, osusza bądź nawilża
Tkanki: płuca, wątroba
Działanie: uwalnia na zewnątrz ciepło, rozprasza stagnację, rozluźnia tkanki
Wskazania do zastosowania: odczuwanie ciepła z powodu niedoboru płynów, zaczerwieniony język, zwykle nieco wilgotny, zwężenie lub skurcz tkanek. Niepokój, napięcie w ciele i umyśle, zamęt emocjonalny. Kwiat lipy łagodzi formy suchego/zanikowego stanu tkanek, zmniejsza napięcie w ciele i umyśle.
W medycynie współczesnej
Działanie: przeciwzapalne, bakteriobójcze, przeciwgorączkowe, napotne, moczopędne, przeciwlękowe, relaksujące. Kwiat lipy [Flos Tiliae] znany głównie jako zioło przeciwgorączkowe, ale ma wiele innych zalet:
Działa uspokajająco i nasenne, sprawdza się u nadpobudliwych dzieci.
Poprawia trawienie, pobudza wydzielanie soków trawiennych, łagodzi podrażnienia żołądka
Obniża temperaturę, łagodzi kaszel, ból gardła, zapalenie oskrzeli
Wzmacnia naczynia krwionośne, wspiera układ krążenia,
Łagodzi bóle głowy, migreny, obniża ciśnienie
Pobudza system odpornościowy, oczyszcza z toksyn.
Zmniejsza nudności, działa rozkurczowo na bóle miesiączkowe.
Łagodzi zaczerwienienia skóry, świąd, przyspiesza gojenie ran.
Herbatka z kwiatu lipy
Łyżkę kwiatu lipy parzymy w szklance wrzątku 15 minut. Można dosłodzić sokiem malinowym lub miodem. Działa napotnie, lekko moczopędnie i obniża gorączkę. Oczyszcza drogi oddechowe z flegmy, łagodzi ból gardła, uspokaja i pomaga zasnąć.
Pije się 3—4 razy dziennie ½ szklanki między posiłkami przy grypie, zapaleniu gardła, anginie. 1-2 razy dziennie jako łagodny środek uspokajający, nasenny lub regenerujący po długotrwałym wysiłku umysłowym. Można podawać nadpobudliwym dzieciom przed snem.
Odwar z kwiatów
8 łyżek suszonego kwiatu zalewamy 2 szklankami letniej wody. Gotujemy 20 minut na wolnym ogniu i odcedzamy. Stosuje się płukania gardła, jamy ustnej, okładów i kąpieli uspokajających, przy nerwobólach i reumatyzmie.
Syrop z kwiatów lipy
4 szklanki lekko ubitych kwiatów lipy
Litr wody źródlanej
600 g cukru, 400 g miodu lipowego, cytryna
Opłukane kwiaty układamy w słoiku. Gotujemy wodę z cukrem, studzimy. Dodajemy miód i sok z cytryny. Wymieszanym roztworem zalewamy kwiaty. Po 2-3 dniach przecedzamy, przelewamy do butelek i pasteryzujemy.
Stosuje się cały rok na przeziębienie, gorączkę, zapalenia dróg oddechowych. Jako aromatyczny słodzik – zimą do herbaty, latem do wody.
Nalewka z kwiatu lipy
Garść świeżych kwiatów lipy i łyżeczkę cynamonu wsypujemy do słoika. Zalewami 2 szklankami koniaku. Odstawiamy na 10 dni w kuchni codziennie wstrząsając. Przecedzamy, pozostały kwiat lipowy zalewamy białym, wytrawnym gronowym winem. Odstawiamy na 10 dni i filtrujemy. Obydwie nalewki mieszamy i dolewamy szklankę soku malinowego.
Stosuje się kieliszek przed snem, można rozcieńczyć w ciepłej wodzie. Nalewka działa lekko uspokajająco i nasennie. Pomaga na przeziębienie, wychłodzenie, osobom wiecznie zmarzniętym. Skutecznie działa przy zastarzałym kaszlu i zaflegmieniu oskrzeli.
Ziołowa ambrozja przeciw infekcjom
Mieszamy w równych ilościach: kwiat lipy, bzu czarnego, owoc jarzębiny i ziele macierzanki. 4 łyżki mieszanki zalewamy litrem wody gotujemy. Odstawiamy na kwadrans pod przykryciem, przecedzamy do termosy i dosładzamy miodem lub sokiem malinowym. Popija się cały dzień.
Mleczko lipowe do cery przesuszonej i wrażliwej
2 łyżki kwiatów zalewamy ½ szklanki tłustego mleka. Podgrzewamy na małym ogniu nie dopuszczając do wrzenia pół godziny.Odstawiamy na 2 godziny. Przecedzamy i przechowujemy w lodówce do tygodnia.
Płukanka do ust zmiękczająca kamień nazębny
Bierzmy po łyżce kwiatów lipy i suszonych ziaren słonecznika. Zalewamy szklanka wody, gotujemy pół godziny, przecedzamy. Płucze się zęby po każdym myciu.
Oczyszczająca parówka
Bierzemy po łyżce kwiatów lipy i rumianku, zalewamy 2 szklankami wody. Parzymy 10 minut, przelewamy do miski i pochylamy głowę nakrytą ręcznikiem. Aromatyczna para otwiera pory skóry, oczyszcza z nadmiaru sebum i zalegających toksyn.
W kuchni i leczniczo stosuje się listki lipy i owoce tzw orzeszki.
Kwiaty lipy zawierają wiele substancji czynnych, które działają:
przeciwgorączkowo, przeciwzapalnie, uspokajająco i nasennie, leczą ból gardła i łagodzą kaszel.
Z kolei olejek lipowy
wzmacnia odporność, wzmaga pocenie się organizmu,
oczyszcza, uspakaja – nadaje się do kąpieli, masażu i aromaterapii.
Liście lipy są jadalne – są nawet smaczniejsze od sałaty!
Młode listki charakteryzują się delikatnym, lekko słodkawym smakiem i lekko śluzowatą konsystencją, najlepiej je zbierać wiosną ale nawet późnym latem pojawiają się na odroślach u nasady pnia.
Sałatka z liści lipy
Młode listki lipy wąskolistnej opłukać i poszarpać na drobniejsze kawałki. Pokropić oliwą z oliwy, dodac troche soli, pieprzu do smaku i kilka kropel octu. Można dodać inne jadalne liście lub kwiaty, pomidora, ogórka lub jajko na twardo.
Twarożek z młodymi listkami
Do 150 g twarożku dodać garstkę porwanych listków lipy, posiekany szczypiorek, rzodkiewkę i nieco oleju lnianego.
Syrop z kwiatów lipy
4 szklanki lekko ubitych kwiatów lipy
1 litr wody źródlanej
600 g cukru
400 g miodu lipowego
1 cytryna
Kwiaty opłukać i ułożyć w słoju. Zagotować wodę z cukrem. Odstawić do przestudzenia. Do wody dodać miód i sok z cytryny, wymieszać i zalać kwiaty. Po 2-3 dniach przecedzić, przelać do butelek i zapasteryzować.
Stosować cały rok na przeziębienie, gorączkę, infekcje dróg oddechowych oraz jako aromatyczny słodzik – zimą do herbaty – latem do wody.
Orzeszki lipowe
Z niedojrzałych owoców lipy czyli tzw „orzeszków” dawniej tłoczono drogocenny olej, przerabiano na mąkę, prażono z nich kawę a nawet w niektórych regionach produkowano czekoladę. Dr Różański poleca je na zgagę i chorobę wrzodową. Orzeszki rozetrzeć z odrobiną wody lub mleka na papkę. Spożywać 2-3 łyżki 3 razy dziennie.
Herbatka z kwiatu lipy
1 łyżkę kwiatu lipy parzyć w szklance wrzątku przez 15 minut. Dolać trochę soku z malin.
Herbatka rozgrzewa, leczy infekcje oraz uspokaja i działa lekko nasennie. Można podawać nadpobudliwym dzieciom przed snem.
Mleczko do cery przesuszonej i wrażliwej
2 łyżki kwiatów zalać 1/2 szklanki tłustego mleka, podgrzewać nie dopuszczając do wrzenia 30 minut. Odstawić na 2 godziny, przecedzić. Przechowywać w lodówce do tygodnia.
Przy zbieraniu kwiatów i liści lipy warto przytulić się do drzewa. Wprowadzi harmonię pomiędzy głową a sercem, wzmocni umysł i uczucia. Doda sił witalnych, wzmocni serce, okład kostny i oddechowy.
]]>
