Yerba mate – pochodzenie i rodzaje
Yerba mate – czyli suszone liście i patyczki ostrokrzewu paragwajskiego – można porównać do herbaty. Plantacje yerby znajdują się w Argentynie, Brazylii i Urugwaju. Jednak do Europy dotarła w XVII wieku dzięki jezuitom. Zakonnicy propagowali napój jako alternatywę dla azjatyckiej herbaty. W Paragwaju wspólne picie yerby jest po dziś dzień okazją do spotkań.
Nazwa yerba mate pochodzi od łacińskiego słowa „herba” (zielę) i „mati” (tykwa). Tradycyjnym naczyniem do picia napoju jest specjalny kubek wykonany z tykwy. Obecnie dużą popularnością cieszą się kubki ceramiczne i drewniane. Wyróżniamy kilka rodzajów yerby, a mianowicie: paragwajską, argentyńską i brazylijską.
Paragwajska yerba mate jest najmocniejsza, ponieważ jej liście są suszone nad dymem z ogniska. Dzięki temu ma mocne właściwości pobudzające. W Polsce paragwajską yerbę często pije się na ciepło, lecz Paragwajczycy wolą ją zmrożoną. Zarówno jedni, jak i drudzy dodają do niej świeże zioła i zimny sok.
Z kolei argentyńska yerba mate ma delikatniejszy smak i słabsze właściwości pobudzające. Wynika to z jej procesu suszenia, który jest krótszy niż w przypadku yerby z Paragwaju. W Argentynie napój popija się już od rana, tak jak kawę. Jest to ich trunek narodowy. Dla Argentyńczyków jest on tym samym, co fajka wodna dla mieszkańców krajów arabskich.
Brazylijska yerba mate ma drobno zmielone liście, mogące przypominać nawet mąkę. Napar jest gęsty, więc do picia go potrzebna jest specjalna słomka nazywana bombą lub bombillą. Ma jasnozielony kolor i trawiasty zapach. Z wyglądu przypomina zieloną kawę. Ponadto, jest wydajna, więc można ją zalewać częściej niż, chociażby tzw. paragwajkę.
Właściwości zdrowotne yerba mate
Yerba mate swoją popularność zawdzięcza właściwościom pobudzającym. Wiele osób dla yerby rezygnuje z picia kawy – napar zawiera niewielką ilość kofeiny. Co więcej, picie yerba mate często zaczynają osoby uzależnione od kawy, które chcą zerwać z nałogiem. Istnieje teoria, że yerba mate ma wszystkie witaminy i minerały potrzebne do utrzymania życia, których jest o 196 więcej niż w zielonej herbacie.
Napar z yerba mate ma następujące właściwości zdrowotne:
- stymuluje układ nerwowy, nie powoduje rozdrażnienia,
- zwiększa zdolność koncentracji,
- obniża ciśnienie krwi, poprawia krążenie,
- wpływa rozluźniająco na mięśnie,
- niweluje poczucie zmęczenia i głodu,
- wspomaga walkę z astmą (dzięki zawartości mateiny).
Do największych zalet yerba mate zalicza się m.in. dużą zawartość substancji odżywczych, takich jak witaminy z grupy B (B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9) i witaminy C i E. Oprócz tego zawiera: magnez, cynk, fosfor, żelazo, potas, wapń i krzem. Dzięki wymienionym mikroelementom ludzki organizm może poprawnie funkcjonować.
Yerba mate zawiera wysoką zawartość kwasu chlorogenowego, czyli silnego przeciwulteniacza. Przyjmowanie go obniża stężenie glukozy we krwi i może uchronić przed cukrzycą. Co więcej, jest pomocny w walce z insulinoodpornością, gdyż podnośni wrażliwość organizmu na jej działanie. Oprócz tego kwas chlorogenowy zawarty w yerba mate wspomaga odchudzanie.
Ostrokrzew paragwajski – co udowodniono naukowo – hamuje apetyt. Dzięki zawartej w nim mateinie, przemiana materii przyspiesza i tym samym następuje szybsze spalanie tkanki tłuszczowej. W związku z tym picie yerba mate polecane jest zarówno kobietom, jak i mężczyznom, którym zależy na szczupłej sylwetce.
Wpływ yerba mate umysł
Yerba mate jest czymś więcej niż kolejnym zamiennikiem kawy. Napar ma nieporównywalnie lepszy wpływ na ludzki organizm. Przede wszystkim ma lepsze właściwości pobudzające i dzięki witaminom z grupy B i magnezowi sprzyja poprawie koncentracji i uwagi. Osoby pijące yerba mate mają więcej energii niż nałogowi kawosze i mogą dłużej pracować nad jednym zadaniem.
Napój ma również korzystny wpływ na ludzką psychikę. Wysokie stężenie witamin z grupy B sprawia, że yerba mate działa antydepresyjnie i łagodzi stany lękowe. Oczywiście nie należy jej traktować jak typowego lekarstwa, lecz dzięki zawartym w niej substancjom mózg może być lepiej odżywiony. To z kolei zaowocuje lepszym samopoczuciem. Yerba mate warto stosować jako naturalny suplement diety, gdy spada nasz emocjonalna wydajność.
Chcesz zniwelować oznaki zmęczenia? Wypróbuj yerba mate wzbogaconą o guaranę i żeń szeń.
Yerba mate a wysiłek fizyczny
Napój cieszy się dużą popularnością wśród sportowców. W odróżnieniu od kawy nie wypłukuje substancji odżywczych, a wręcz dostarcza je w dużych ilościach. Wielu sportowców traktuje yerba mate tak jak napój izotoniczny. Wypicie jej po wysiłku fizycznym przywraca mięśniom równowagę i chroni przed nadmiernym zmęczeniem. By odczuć korzyści z picia yerba mate, warto wypić kilka łyków np. pomiędzy seriami ćwiczeń.
Czy yerba mate ma wpływ na sprawność seksualną?
Właściwości zdrowotne yerba mate sprawiają, że podnosi ona ogólną wydolność organizmu. Osoby regularnie pijące napar z ostrokrzewu paragwajskiego mają również większe libido. Wszystkie wymienione wcześniej korzyści wynikające z picia mate, takie jak większa wytrzymałość i kompleksowe odżywienie organizmu, sprawiają, że jej konsumenci są także… lepszymi kochankami.
Ostrokrzew paragwajski ma także korzystny wpływa na stan cery, paznokci i włosów. Dzięki witaminom B,C, E, krzemowi i cynkowi, włosy szybciej rosną i wzmacnia się struktura paznokci. Udowodniono, że wielu entuzjastów yerba mate wygląda lepiej i cieszy się większym powodzeniem u płci przeciwnej. Co więcej, napar ułatwia zwalczanie wolnych rodników, które przyczyniają się do szybszego starzenia. Nie tylko yerba mate przyczynia się do zwalczania wolnych rodników.
Czym są ksantyny i saponiny znajdujące się w yerba mate?
Ksantyny to związki, dzięki którym yerba mate ma właściwości pobudzające. Zaliczają się do nich: kofeina, teofilina i teobromina. Kofeina aktywizuje korę mózgową i rozszerza naczynia wieńcowe. Dzięki niej wydziela się sok żołądkowy. Z kolei teofilina rozszerza oskrzela i poprawia wydolność oddechową, więc przyjmowanie jej przynosi ulgę m.in. astmatykom i palaczom cierpiącym na schorzenia układu oddechowego.
Saponiny to należące do glikozydów związki chemiczne. Znajdziemy je zarówno w ostrokrzewie paragwajskim, jak i innych roślinach. Dzięki nim napój yerba mate działa wykrztuśnie i moczopędnie i wspomaga wydzielanie śluzu i stymuluje wchłanianie składników pokarmowych. Saponiny zalecane są osobom ze zbyt dużym poziomem cholesterolu. Mają również działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne.
Obecne w naparze saponiny wspomagają procesy trawienne i ułatwiają redukcję toksyn w organizmie. Dzięki temu yerba mate cieszy się dużą popularnością zarówno wśród osób, które lubią jej smaki, jak i tych, którzy piją ją właśnie ze względu na jej właściwości zdrowotne. Ksantyny i saponiny sprawiają, że zastrzyk energii następuje nieco wolniej niż w przypadku kofeiny.
Sposób zaparzania yerby mate
Jedną porcję yerby mate można, a nawet powinno się, parzyć kilka razy (ok.7), aż straci swój charakterystyczny, gorzkawy smak. Wsypuje się susz do min ¼ max ¾ wysokości kubka. Naczynie powinno być specjalnie do tego przeznaczone. Zaleca się mate, czyli pękaty kubek wykonany z tykwy, drewna albo ceramiki.
Susz zalewa się wodą, która ma ok 70-80 stopni Celsjusza. Nie powinno zalewać się go wrzątkiem. Na początku nalewa się wody tylko tyle, aby liście mogły ją wchłonąć, dopiero później uzupełnia się kubek do końca. Po 4-5 min jest gotowa do picia. Pije się ją słomką z sitkiem na końcu. Specjalna słomka nazywa się bombilla i można ja kupić wraz z kubkiem do yerba mate.
Czy yerba jest dla wszystkich?
Mimo iż napój ma wiele właściwości zdrowotnych, istnieją pewne przeciwwskazania do jego spożywania. Przede wszystkim yerba mate, ze względu na obecność kofeiny, nie powinny pić dzieci i kobiety w ciąży. Może być również szkodliwa dla matek karmiących piersią. Niemniej jednak w ich przypadku nie ma konieczności rezygnacji z picia yerba mate, a wyłącznie ograniczenie się do dwóch filiżanek dziennie.
Dużo korzyści z picia yerba mate odczują przede wszystkim osoby pracujące umysłowo oraz osoby, których praca wymaga skupienia i jasności umysłu. Po napar chętnie sięgają studenci czy pracownicy biurowi. Yerba mate ma korzystny wpływ na zdolności psychofizyczne – to za sprawą kofeiny, teofiliny i teobrominy.
Jak pić yerba mate?
Większość osób zaczynających przygodę z yerba matę jest przekonana, że nie można jej pić bez tykwy i bombilli. W rzeczywistości wymienione naczynia nie są potrzebne, susz można nasypać nawet do zwykłego kubka. To dobry sposób na to, by poznać smak poszczególnych rodzajów mate i wybrać ten, który będzie nam pasował najbardziej. Dopiero później warto zainwestować we wspomnianą bombillę i tykwę.
O ile tykwa nie jest niezbędna dla początkującego „yerbowicza”, tak już bombillę warto kupić jeszcze zanim po raz pierwszy zaparzymy yerba mate. Jest to specjalna słomka z sitkiem, dzięki której podczas picia naparu nie będziemy zasysać liści. Oczywiście można pić napar bez bombilii, trzeba jednak chwilę poczekać, aż liście się zaparzą i opadną na dno kubka.
Do picia yerba mate warto kupić rozkręcaną bombillę, którą można łatwiej umyć. Odkręcanie jednolitej konstrukcji nierzadko kończy się uszkodzeniem urządzenia i koniecznością zakupu nowego. W większości bombilli filtr znajduje się w gwincie – wystarczy go delikatnie odkręcić.
Ile razy dziennie można pić herbatę yerba mate?
Ilość wypijanego yerba mate zależy od osobistych preferencji. Nie ma przeciwwskazań, żeby pić ją codziennie. Warto jednak sprawdzić, jakie składniki odżywcze znajdują się w danej yerbie i wówczas dostosować ilość do diety. Niemniej jednak zaleca się pić od jednej do dwóch porcji dziennie – każde zasypanie można zalewać około 6 razy.
Mimo wszystko należy pamiętać, że yerba mate zawiera kofeinę, która w nadmiernych ilościach działa szkodliwie na ludzki organizm. Każdy samodzielnie powinien ustalić, jaką jego organizm ma tolerancję na ten składnik, i na tej podstawie określić dzienną dawkę yerby. Wielu mateistów pije jedno zasypanie dziennie, czyli jedną porcję zalewają od 6 do 9 razy. Taka porcja pozwala zachować dobre samopoczucie i nie powinna powodować bólów głowy.
Yerba mate czy herbata?
Yerba mate jest określana jako herbata, choć wielu mateistów uważa ją za zioło lecznicze, nie zaś za herbatę. Niemniej jednak pomiędzy obydwoma napojami jest sporo podobieństw. Zarówno jeden, jak i drugi powstaje przez zalanie gorącą wodą lub wrzątkiem suszonych liści. Co więcej, zarówno yerba mate, jak i herbata zawierają teinę. W kwestii parzenia różnica polega na ilości używanego suszu – yerba mate nasypuje się do tykwy o wiele więcej niż zwykłej herbaty.
W odróżnieniu od herbaty yerba mate o wiele mocniej pobudza. Zawiera także znacznie większą ilość witamin i minerałów. Jak widać, nazywanie yerba mate herbatą jest raczej nieporozumieniem, gdyż jest zupełnie innym naparem. Mimo to obydwa napoje są świetne w smaku i poprawiają nastrój.
Odwiedź stronę autora i pamiętaj by wspierać dobre treści!
]]>
